Draden van ons Nederlandse slavernijverleden: met naald en draad het verleden ontrafelen

Foto: Tahné Kleijn

Hoe maak je een pijnlijk verleden invoelbaar? Het landelijke kunstproject Draden van ons Nederlandse slavernijverleden brengt de geschiedenis van het koloniale slavernijverleden dichterbij. Niet met een geschiedenisles, maar met naald en draad. In Brabant doen honderden mensen actief mee aan het maken van een monumentaal wandkleed, dat mede mogelijk gemaakt is door Brabant C, investeringsfonds voor cultuur en Van Lanschot Kempen.

Initiatiefnemer Ricardo Burgzorg bedacht het concept in 2021, toen hij als curator werkte aan een tentoonstelling in de Groningse A-kerk. “Ik wilde mensen betrekken bij het onderwerp zonder belerend over te komen. Zo ontstond het idee voor een wandkleed: een gezamenlijk kunstwerk waarin onderzoek, persoonlijke verhalen én ambacht samenkomen.”

Slavernijverleden ook in Brabant aanwezig
In Brabant werkt de Eindhovense kunstenaar Victor Sonna aan het ontwerp, gebaseerd op historisch onderzoek van Erfgoed Brabant. Dat onderzoek toont aan dat het slavernijverleden ook in Brabant aanwezig was en is. “Lange tijd werd gedacht dat het slavernijverleden zich uitsluitend in het westen afspeelde. Dankzij onderzoek door onder andere Erfgoed Brabant, weten we inmiddels beter. Brabantse missionarissen trokken naar koloniën, bestuurders hadden belangen in plantages, tot slaaf gemaakten waren ook in Brabant aanwezig en de Brabantse textielindustrie draaide op grondstoffen uit de koloniën.”

“Wat in Brabant echt bijzonder is,” vertelt Ricardo over het onderzoek van Erfgoed Brabant, “is dat nazaten van tot slaaf gemaakten én witte Brabanders hebben meegedacht over welk historisch materiaal de kunstenaar zou gebruiken.’’

Bewustwording door het maakproces
De kracht van het project zit volgens Ricardo in het maakproces: “Het gaat ons niet alleen om het eindresultaat,” vertelt initiatiefnemer Ricardo Burgzorg. “Het maken van het wandkleed is het project. Terwijl mensen samen borduren, quilten of punchen, ontstaat er gesprek en bewustwording. Dat is waar de echte impact zit.”

Samenbrengen van mensen, partners en fondsen
Uniek aan de Brabantse editie is de brede samenwerking. Dankzij cultuurfonds Brabant C, dat actief op zoek ging naar een passende match, raakte ook Van Lanschot Kempen betrokken als financier. “Brabant C brengt niet alleen geld, maar ook partijen en mensen bij elkaar. Dat heeft het project echt verder geholpen. En toen Van Lanschot Kempen door Brabant C werd benaderd voor de Noord-Brabant editie van het project, werden zij direct enthousiast”

Het wandkleed wordt de komende maanden in delen vervaardigd op maaklocaties in onder andere Kasteel Helmond, Nieuwe Veste Breda, Sint-Catharinakerk Eindhoven, Spectrum Schijndel, Het Noordbrabants Museum, het Van Abbemuseum en het TextielMuseum Tilburg. In het Textielmuseum is het eindresultaat ook voor het eerst te zien.

Wil je zelf meedoen aan dit bijzondere project in Brabant? Meld je aan via www.dvons.nl

Heb jij ook een idee voor een cultureel project met maatschappelijke impact? Bekijk de mogelijkheden via onze website.