De Bosnisch-Nederlandse muzikant Igor Sekulovic heeft zijn passie voor de klanken van de Balkan altijd behouden. Toen hij als kind Joegoslavië moest ontvluchten, zette hij zijn zoektocht naar authentieke melodieën voort in Nederland. Resultaat waren acts Rakija en This Is LOVSKI die in hun live shows een energieke en dansbare mix van urban, elektronica, balkan, dub, reggae, surf en Oosterse klanken ten gehore brengen. Tijdens corona besloot Igor zijn producersrol te ontwikkelen en wil hij zijn 'brand' - de This is LOVSKI signatuur ofwel 'Sunshine Sound' - verder ontwikkelen met internationale partners en artiesten.
Aanvraag Brabant C
De afgelopen jaren waren inkomsten via optredens de voornaamste bron van inkomsten en daarom lag daar de focus. Door corona ontstond eerst een lege agenda en daarna was sprake van drastisch verminderde inkomsten. Tegelijkertijd was er ook veel ruimte voor het in gang zetten van nieuwe ontwikkelingen, nieuwe wegen werden zichtbaar en nieuwe connecties werden noodzakelijk. De Corona aanvraag gaat over nieuw werk en nieuwe inkomsten door een in de corona tijd ontwikkelde nieuwe aanpak van Igor Sekulovic voor hemzelf en voor de band This is LOVSKI. Toen door corona live optredens verdampten heeft Igor onderzocht hoe hij zijn werk als artiest en bandleider van This is LOVSKI op een nieuwe manier kon invullen. Dat resulteerde er in dat hij in zijn internationale netwerkcontacten collega muzikanten/ componisten en/of producers van nieuwe songs heeft benaderd. Er zijn vervolgens nieuwe samenwerkingen tot stand gekomen die er toe leiden dat er vanuit “the sound en de artistieke handtekening” van Igor via en voor This is LOVSKI nieuwe songs worden gemaakt, die vervolgens op de (inter)nationale markt worden uitgebracht.
Concreet heeft Igor gewerkt aan het maken van nieuwe songs en aan het realiseren van meerdere release momenten per jaar. Via recent al uitgebrachte singles heeft Igor zijn internationale netwerk vergroot en zijn nu al nieuwe samenwerkingen tot stand gebracht die – in 2021 en verder – artistiek inhoudelijk, qua branding van Igor en financieel qua inkomsten een positief effect en impact zullen hebben. Extra effect is dat via Igor’s werk als producer ook de band This is LOVSKI zichtbaarder wordt omdat alle muziek via This is LOVSKI wordt uitgebracht. Daardoor ontstaat ook voor de band meer zichtbaarheid en kansen op nieuwe optredens in (inter)nationale circuits en dus ook op meer inkomsten voor de band.
Dit corona-ontwikkelproject is specifiek gericht op de concertdagen van de tiendaagse evenementenreeks van Draaimolen Festival 2021; de woensdagen en donderdagen. De concerten bestaan uit acts die passen bij wat we normaliter op het festival bij de stage ‘The Chapel’ zouden programmeren, maar wat we dit jaar naar een nieuw level tillen. De concerten zijn uniek in hun samensmelting van verschillende kunstvormen en uitdagend voor de organisatie, de betrokken kunstenaars, artiesten en natuurlijk onze bezoekers.
Over Draaimolen
Draaimolen is een Tilburgse, dynamische en vooruitstrevende evenementenorganisatie die de subcultuur van kunst- en muziekliefhebbers vertegenwoordigd. In een ‘normaal’ jaar organiseren we ongeveer acht evenementen waarvan Draaimolen Festival de grootste, met zo’n 12.500 bezoekers uit 30 verschillende landen. Op deze evenementen wordt alles georganiseerd om kunst, muziek, cultuur en natuur samen te laten smelten in een totaalbeleving. Als missie staat Draaimolen voor het samenbrengen van liefhebbers en makers. Het doel is om de bezoeker te prikkelen met kwalitatieve en uitdagende kunst en muziek. We zoeken op muzikaal en kunstzinnig gebied de randen op en dagen onze bezoekers uit om open te staan voor nieuwe ontdekkingen, waarin we een unieke positie vervullen in Nederland. Draaimolen is tegendraads in dat het zich niet laat meeslepen in de commerciële denkwijze van de evenementenindustrie. Winst genereren is niet ons doel; we willen onze bezoekers raken, inspireren en de beste acts neerzetten voor relatief weinig geld waarmee we de drempel laag te houden. Op deze manier willen we jongvolwassenen in contact brengen met kunst. Door kunstenaars vanaf de beginfase te betrekken bij het gehele proces van het verkennen van een locatie, de opbouw, de line-up en de gehele organisatie, zorgen we dat alles een kloppend artistiek geheel is.
Perspective in Design is een uitgebreid online cursus programma waarin, op individuele basis, de subtiele kunst van creatief ondernemerschap wordt geleerd. Organisation in Design heeft hun brede en jarenlange expertise op het gebied van design en ondernemersschap geïmplementeerd in dit praktische cursusprogramma gericht op ontwerpstudio's, labels en individuele ontwerpers. Perspective in Design is speciaal ontwikkeld voor creatieve ondernemers die zich willen professionaliseren en hun slagkracht willen vergroten. Het zal de creatieve ondernemer leren en weerbaarder maken waardoor opschaling en markten veroveren geen utopie meer is maar realiteit.
Onze ambitie is om aan het front te staan van een nieuwe beweging die kennisdeling, -overdracht en -uitwisseling in de creatieve sector niet alleen mogelijk maakt maar ook een boost geeft en een blijvende waarde in de toekomst, binnen de landsgrenzen en ver daarbuiten. Dit willen wij op korte termijn doen met een internationale online editie van Perspective in Design, een cursus programma waarin de kunst van het ondernemen op individuele basis geleerd wordt. En op lange termijn met een hub, in de vorm van een internationale designnetwerk voor leden, waarin we al onze ambities kunnen onderbrengen.
Door Brabantse designers (en Neerlands trots) onderdeel te maken van het lesprogramma en ze actief hun kennis te laten delen met internationale deelnemers zorgen we ervoor dat de Nederlandse design praktijk een nog grotere bekendheid gaat genieten en zijn reputatie eer aan doet.
Met medewerking van ontwerpers en labels creëren we een geheel nieuw platform voor de uitwisseling van kennis en ideeën. Deze zelfde input hebben we ook aan de internationale kant van onze beroepspraktijk. Aan de internationale editie van Perspective in Design kunnen we medewerking en content realiseren vanuit verschillende vakgebieden binnen de internationale design industrie.
Wij zijn van mening dat we met een sterk leerprogramma, met hierin een robuuste vertegenwoordiging van Nederlandse en Brabantse design talenten, we voortdurend en blijvend bijdragen aan het verbeteren en vergroten van de reputatie van Nederlands design over de grenzen. Het kan, meer werk, meer omzet en versterking van ontwerpbedrijven in Brabant opleveren. Meer bedrijvigheid en een vergroting van de reputatie in de regio draagt ook bij aan de duurzame versterking en internationale profilering van het Brabantse cultuursysteem.
Met het digitale kennisplatform Perspective in Design dragen we bij aan de versterking van het profiel van Brabant als designregio. Met de naam en het netwerk wat Organisation in Design heeft zal de aandacht voor het initiatief wereldwijd groot zijn. Zowel de internationale design community als alle organisaties en partijen met wie we internationaal samenwerken zullen Perspective in Design onder de aandacht krijgen.
Over Organisation in Design
Organisation in Design zet zich al ruim 16 jaar in voor het bevorderen, helpen en promoten van design wereldwijd en heeft jarenlange ervaring met het begeleiden, coachen, en adviseren van creatieve ondernemers en hebben een groot netwerk in de internationale ontwerp wereld. De afgelopen 11 jaar heeft Organisation in Design het werk van ruim 7.000 designers, studio’s, labels en academies tentoongesteld in wereldsteden als Milaan, Kortrijk, Berlijn, Londen, Dubai en New York.
Het corona proof online STRP Festival is een vervolg op het in het voorjaar van 2020 noodgedwongen ingezette online STRP Festival. De aanvraag bij Brabant C gaat over het 'born digital' deel van het programma, de ontwikkeling van een interactieve 'bot-gids' èn de validatie voor een verdienmodel te ondersteunen.
Over de aanvraag
Het corona proof online STRP Festival (titel/thema in 2021: All Of Us) is een vervolg op het in het voorjaar van 2020 noodgedwongen ingezette online STRP Festival. Vanwege de toen geldende RIVM-maatregelen (Lockdown 1) werd het gehele fysieke festival drie weken voor aanvang gecanceld. Al improviserend heeft het team toen een online festival geproduceerd. Door de goede uitkomsten hiervan werd besloten om het online festival gedeelte te behouden en door te ontwikkelen, aanvankelijk ter versterking van en complementair aan het fysieke festivaldeel: een blended festival.
Uiteindelijk moest de organisatie op dringend advies van de gemeente toch weer besluiten om het onsite programma te cancelen. Er is dus in 2021 opnieuw sprake van alleen online aanbod. Er zullen enerzijds nieuwe werken gemaakt worden specifiek voor online (born digital), anderzijds worden werken die oorspronkelijk ‘fysiek’ waren, ‘vertaald’ naar de online omgeving. De opzet van STRP blijft: onder alle omstandigheden een kwalitatief hoogwaardig aanbod kunnen doen voor een breed publiek. De (corona-ontwikkel-) financiering bij Brabant C is aangevraagd om het ‘born digital’ deel van het programma, de ontwikkeling van een interactieve ‘bot-gids’ èn de validatie voor een verdienmodel te ondersteunen.
Connecting Algorithmic Perfumery geeft hightech en creativiteit op het gebied van geur een podium. Scentronix wil met dit project technologie en algoritmes verder ontwikkelen: door een installatie met data te voeden, ontstaat een persoonlijke en unieke geur die in een parfum wordt gevat. Deze installaties zullen de wereld over gaan reizen langs kunst- en designfestivals én langs (niet voor de hand liggende) locaties zoals gevangenissen, achterstandswijken, favela’s, luxe winkelstraten en scholen. Essentie is dat mensen hun identiteit kunnen vertalen in een persoonlijke geur. De fase van het project waar deze aanvraag over gaat (fase 2 van 3) behelst het verder ontwikkelen van de interface, de machine, en het verbeteren van de onderliggende kunstmatige intelligentie. Dit moet de basis worden voor een verdere commerciële uitrol, waarbij kleinere Algorithmic Perfumery installaties wereldwijd de creatie van maatwerk geuren tegen een lage prijs voor iedereen mogelijk maken, onder het merk ‘EveryHuman’.
Connecting Algorithmic Perfumery is een gesamt kunstwerk dat gaat over de vraag wat als iedereen zijn eigen unieke persoonlijke parfum zou kunnen maken. De interactie met de deelnemers staat centraal, hun input traint de kunstmatige intelligentie (Ai) die de geurformules genereert. De uitkomst voor de deelnemer is een uniek parfum ter plekke door de installatie gemaakt. Iedere deelname draagt zo bij aan het doorlopende wetenschappelijk onderzoek naar geur en geurperceptie en helpt het systeem te leren.
De visie achter het werk is deelnemers agency te geven. Agency is de capaciteit om vrije keuzes te maken en daarnaar te acteren. Essentiële voorwaarden hiervoor zijn, het bewustzijn om keuzes te herkennen, het vermogen om keuzes te maken en de mogelijkheid om die keuzes ten uitvoer te brengen. Het impliceert ware vrijheid.
“We streven een wereld na waarin elk mens de kans krijgt om een vol en bevredigend leven te leiden. We geloven dat mensen door de vreugde van creëren, meer verbonden raken met zichzelf, anderen en de wereld om hen heen. Deze verbinding bevordert compassie met de medemens en omgeving.”
– Frederik Duerinck – Scentronix
Het corona-ontwikkelproject bestaat uit de wens om de werkruimte speciaal in te richten om de zwaar door corona getroffen designsector van nieuwe kansen en uitzicht te voorzien, en zo in ieder geval vier zorgvuldig geselecteerde topdesigners - Kiki van Eijk, Yuri van Poppel, Alex de Witte en studio RENS - aan het werk te houden en kosteloos faciliteiten te bieden voor onderzoek, ontwikkeling en ontwerp. Daarnaast speelt Cor Unum middels deze aanvraag in op de noodzaak die bij ontwerpers heerst om door te kunnen werken. De aanvraag draagt ook bij aan de visie van het Cor Unum-team op hoe deze pilot zou kunnen bijdragen aan een structurele, internationale Artist In Residence plek voor ontwerpers.
Het verhaal van Cor Unum
Cor Unum is een werkatelier voor het keramisch ambacht, met als doelstelling “de ontwikkeling van het keramisch ambacht te borgen en te stimuleren”. Cor Unum is een van de laatste keramische productiefaciliteiten en ambachtelijke kenniscentra van ons land. De organisatie maakt hoogwaardig designkeramiek, ontworpen door ongeveer 75 kunstenaars en ontwerpers, waarmee CU een samenwerkingsrelatie heeft. Naast de artistieke functie heeft Cor Unum vanaf de oprichting een sociale functie, als werkplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, als re-integratieplek, als dagbesteding en een educatieve functie, als leerbedrijf voor studenten.
Cor Unum wil nieuwe vormtalen, ontwerpen en kruisbestuivingen met andere disciplines stimuleren binnen het (historische) keramisch ambacht. Het wil een springlevend productie- en presentatiehuis zijn waar (vak-)kennis gedeeld wordt, waar het maken van keramiek getoond en het ambacht geborgd wordt.
Hotspot voor design
Cor Unum heeft de intentie zich verder te ontwikkelen tot een hotspot voor design, waar makers en kopers elkaar ontmoeten, waar ambachtelijke productie en eigentijdse producten zichtbaar zijn en waar kunstenaars, ontwerpers, studenten en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een duurzaam en creatief onderkomen vinden. Oude en nieuwe productietechnieken inspireren de ontwerpers van vandaag. Productinnovaties komen vaak voort uit kennis van materialen en technieken. Dit is vooral de slagkracht van hedendaags (Dutch) Design. Wij zijn in ons land innovatief op het gebied van bedenken en creëren, maar ook sterk in onze maakindustrie. Wij zijn flexibel en werken met korte lijnen. Cor Unum wordt gezien als dé Nederlandse parel van de keramische industrie.
Veel hedendaagse ontwerpers hebben de afgelopen jaren in samenwerking met Cor Unum het internationale design-podium betreden. Ontwerp en ambacht gaan hand in hand en vormen samen de basis van nieuwe industriële productietechnieken. Daar was ook volop ruimte voor, vooral ook in financiële zin. Immers, het resultaat van onderzoek, ontwikkeling en co-producties met toonaangevende eigentijdse designers vormde de basis van presentaties tijdens internationale en nationale design events en -beurzen. Dat betekende ook dat alle inspanningen en kosten vooraf terugverdiend konden worden dankzij verkopen tijdens deze evenementen.
Aanvraag bij Brabant C
Anno 2020 met de heersende Corona-crisis is de situatie totaal anders. De ambitie en wil tot samenwerken blijft, is ook noodzakelijk om een continue vernieuwing en kennis in ons ambacht te realiseren, echter enige ruimte voor investering, zowel van de kant van Cor Unum als van haar designers, was er niet. Dat betekent dat Cor Unum, vooruitlopend op haar toekomstige wens om zich te ontwikkelen tot een gespecialiseerde internationale designer-in-residence locatie, nu reeds een voorschot wil nemen op dit toekomstperspectief. Dit willen ze doen door werkruimte ter beschikking te stellen aan een 4-tal veelbelovende ontwerpers die door de huidige crisis op zoek zijn naar faciliteiten voor onderzoek, ontwikkeling en ontwerp in het keramisch ambacht.
De effecten van de Coronacrisis heeft de geselecteerde kunstenaars/designers flink getroffen. Daarbij komt dat ook Cor Unum zelf niet de reserves had om hen de broodnodige materialen en productiefaciliteiten beschikbaar te stellen. Toch is het van belang dat de onze sector overeind blijft. En dat uitgangspunt gaf Cor Unum en de kunstenaars voldoende perspectief en enthousiasme om van de Corona-nood een deugd te maken. In gezamenlijk overleg hebben ze daarom, vooruitlopend op de toekomstige artist-in-residence ambitie van het atelier, besproken in hoeverre ze nu al kunnen ervaren en evalueren hoe een dergelijk proces levensvatbaarheid heeft. Bovendien bieden ze hiermee aan de ‘getroffen’ designers ruimte, tijd, begeleiding en faciliteiten om een keramische collectie samen te stellen.
Doloris, fotografie: Willeke Machiels / Marc Meeuwis, fotografie: Carolien Sikkenk
Dit artikel verscheen in Fanzine #4, deze lees je hier.
Van grijze muis tot hippe stad: Tilburg heeft de afgelopen jaren een transformatie van jewelste meegemaakt. Zonder culturele projecten als Sky Mirror, Doloris en Festival Circolo was de stad nooit zover gekomen, vindt Marc Meeuwis, directeur van Citymarketing Tilburg.
De afgelopen zes jaar waren formatief voor Tilburg. De stad ontwikkelde zich van een industriële arbeidersstad tot een stad in beweging, waar veel te doen en te zien is: een stad met een grote culturele ambitie, dus. “Een wereld van verschil”, vindt citymarketeer Marc Meeuwis. “Dankzij bestuurlijke beslissingen, ondernemers en met de steun van de gemeenschap zijn er zoveel wezenlijke dingen veranderd.” Het begon volgens Meeuwis met de ontwikkeling van de creatieve vrijplaats De Spoorzone en de opkomst van de bruisende horecacultuur op het Piusplein. De LocHal en de culturele ‘take-over’ Kaapstad volgden op de voet. “In 2017 bracht Koning Willem-Alexander tijdens Koningsdag een bezoek aan Tilburg”, herinnert Meeuwis zich. “Dat was de aanzet voor de groeiende trots van de Tilburger.”
Europees publiek
In de jaren erna schoten de culturele initiatieven als paddenstoelen uit de grond – sommigen ervan kregen internationale bekendheid, anderen spraken een specifieke groep van cultuurliefhebbers aan. Gevraagd naar zijn favorieten, springt Sky Mirror, het openbare kunstwerk van Anish Kapoor bij De Pont museum, er voor Meeuwis zeker uit. “Kapoor heeft vijf openbare kunstwerken gemaakt: in New York, Chicago, Versailles, Londen en Tilburg. Dat is een mooi rijtje om als stad tussen te staan. Er zijn mensen die al die kunstwerken willen afvinken en zo dus ook in Tilburg terechtkomen.” Ook het surrealistische doolhof Doloris spreekt een internationaal publiek aan. “Het idee hiervoor is uit Berlijn gehaald. Het doolhof daar bestaat inmiddels niet meer, maar de kunstenaar die het daar heeft gemaakt, heeft ook Doloris ontworpen. Mensen uit heel Europa komen ervoor naar Tilburg, het is iets unieks. Ook de rooftopbar die bij Doloris hoort, hadden we hier nog niet. De combinatie klopt en heeft heel goed uitgepakt.”
“Mensen uit heel Europa komen voor Doloris naar Tilburg,
het is iets unieks.”
Succesvolle niches
Maar Meeuwis is ook zeker te spreken over kleinschaligere cultuurprojecten en -events, zoals het circustheaterfestival Circolo. “Omdat we in Tilburg een circusopleiding hebben, past Festival Circolo erg goed bij de stad. Veel performers zijn hier opgeleid of hebben gespeeld bij het Tilburgse circus. Om het jaar geeft het een mooie invulling aan het Leijpark. Het aanbod is iets artistieker en niet zo massaal; de hoge kwaliteit verrast me elke editie weer.” Niches doen het goed in Tilburg, blijkt ook uit het succes van onder andere Roadburn (stonerrock festival), WOO HAH! (hiphopfestival) en de progressieve rockopera van Ayreon. “Deze sci-fi rockopera van Arjen ‘Ayreon’ Lucassen trok twee jaar geleden 12.000 bezoekers uit 80 landen. Het was binnen no-time uitverkocht. Ondanks dit grote bezoekersaantal koos hij niet voor één show in een grote zaal boven de rivieren, maar voor meerdere shows in 013. Arjen zag het nergens anders voor zich. Bijzonder, toch?”
DNA-formule
Eén van de redenen dat niches zo goed werken in Tilburg, is omdat ze überhaupt de kans krijgen om zichzelf te laten zien. Er is immers veel ruimte voor het experiment. Meeuwis: “Wij citymarketeers hebben een DNA-formule ontwikkeld voor Tilburg: sociaal x experimenteel = creatie.” Volgens hem wordt de stad ten eerste gekenmerkt door een zeer betrokken houding. “Tilburg is van origine een arbeidersstad. De textielarbeider werd vroeger niet bijster goed betaald, dus moesten mensen elkaar helpen. Zo is Jantje Beton ook ooit in Tilburg begonnen. Deze sfeer hangt nog steeds in de stad.” Dankzij deze sociale onderstroom is er ruimte voor grensoverschrijdende probeersels, bijvoorbeeld tussen kunst en techniek: het experiment. En van daaruit ontstaat creatie, de basis van de stad Tilburg, die verder wordt versterkt door de vele Tilburgse opleidingen voor makers. “Langs de lat van deze formule leggen wij steeds nieuwe initiatieven en zo kunnen we al op voorhand inschatten of een nieuw idee of project gaat landen.”
Muziekfilmfestival
Meeuwis geeft als voorbeeld een nieuw muziekfilmfestival dat momenteel in de steigers staat. “Degene die dit organiseert, komt zelf niet uit Tilburg, maar vindt het concept zo goed bij deze stad passen dat hij het graag hier wil organiseren. Tilburg heeft immers een Rockacademie, een conservatorium én de Fontys Hogeschool voor de Kunsten. Ook hebben wij hier één van de drie beste podia voor jazz in de Benelux. Dus ja: een muziekfilmfestival past heel goed bij Tilburg en we doen, met hulp van Brabant C, ons best om dit in april 2022 te lanceren.” Culturele initiatieven die aanhaken bij de infrastructuur die de stad rijk is, hebben wat Meeuwis betreft de voorkeur. “Het festival Spoorpark Live heb ik geadviseerd om ook de Rockacademie een podium te geven. Als hier gehoor aan wordt gegeven, zullen studenten bijvoorbeeld mee kunnen doen aan een wedstrijd om een optreden te winnen. Die betrokkenheid en samenwerkingen: daar zijn we als Tilburgers trots op en dat moeten we koesteren.”
“Betrokkenheid en samenwerkingen:
daar zijn we als Tilburgers trots op.”
Culturele as
De toekomst van ‘cultureel walhalla’ Tilburg? Die ziet er wat Meeuwis betreft zeer veelbelovend uit. Zo kijkt hij erg uit naar het Stadsforum: het huidige Stadhuisplein gaat op de schop en maakt plaats voor een nieuw plein waar de weekmarkt, kermis en andere evenementen volop de ruimte zullen krijgen. “Er kunnen straks 35.000 mensen op, dat vind ik fantastisch. Cultuur zal er ook zeker een kans moeten krijgen”, vindt hij. “Maar ook het TextielMuseum heeft grootse plannen: het breidt uit en het TextielLab, waar bezoekers zelf kunnen experimenteren, wordt steeds belangrijker. Helemaal van deze tijd dus.” Meeuwis en zijn team zijn daarnaast plannen aan het smeden voor een culturele as. “We kijken naar de mogelijkheid om een route te maken vanuit de theaters richting de LocHal en het TextielMuseum. Langs deze route willen we een soort regelloze ruimtes creëren, zodat kunstenaars kunnen doen wat ze willen.” Want levendig is wat de Tilburgse cultuurscene geworden is en wat het moet blijven, aldus Meeuwis.
Dit artikel verscheen in Fanzine #4, deze lees je hier.
Tekst: Grete Simkuté
Markthal Rotterdam (project van Mothership), fotografie: Ossip van Duivenbode
Dit artikel verscheen in Fanzine #4, deze lees je hier.
Stel je voor. Dames op leeftijd in een rolstoel, bovenop bushokjes getakeld, die naar passanten om hulp roepen om zo aandacht te vragen voor problemen rondom eenzaamheid. Een dobberend bos op oude zeeboeien in de haven van Rotterdam dat laat zien dat groen altijd kan. Een paviljoen dat bijna volledig is opgetrokken uit biologisch afbreekbaar materiaal zoals hennep en paddenstoelen om de urgentie van het gebruik van deze bouwmaterialen én hun schoonheid te laten zien. Een drijvend zonnepark in de stad dat toont dat energietransitie en duurzaamheid absoluut wél ‘in my back yard’ mag.
De breinen hierachter? Lucas De Man en Jeroen Everaert.
Met jullie projecten tackelen jullie maatschappelijke vraagstukken. Vinden jullie dat kunst die rol hoort te vervullen?
Everaert: “Zijn kunstenaars dan degenen die als laatste redmiddel dienen en een oplossing moeten verzinnen? Tja, juist niet zou ik zeggen. Wel hebben we vaak een ander point of view. Wij communiceren met kunst. Bij Mothership [de organisatie van Everaert, red.] zijn we op dit moment bijvoorbeeld betrokken bij de vormgeving van energietransitie. Ik denk dat wij onze knowhow kunnen inzetten om mensen minder de hakken in het zand te laten zetten. Nu gebeurt de vormgeving door ingenieurs en die kijken naar rendement – maar er zijn meer antennes nodig. Energietransitie is noodzakelijk, maar roept vaak protesten op van omwonenden. ‘Not in my back yard’. Als conceptontwikkelaar willen wij dat omdraaien naar ‘yes please in my back yard’! Een zonnepark maar dan mooi is niet alleen haalbaar maar ook belangrijk.”
“‘Not in my back yard’ omdraaien naar ‘yes please in my back yard’.”
Jeroen Everaert
De Man: “Het gaat om verhaal en verbeelding. En dat is precies wat een kunstenaar brengt. Een kunstenaar zonder publiek kan niets. Wij verkopen niets. Wij promoten niets. Wij zoeken naar antwoorden en geven die vorm. Ik neem mezelf niet zo serieus, maar mijn vak wel. Bij veel collega’s is dat andersom. Als kunstenaar geef je vorm aan een zoektocht. We proberen verschillende stemmen te laten horen en antwoorden te krijgen. Dingen mooier laten worden is er één van, maar er zijn meer uitkomsten. Het is belangrijk om vragen te stellen en na te denken. De ethische dialoog in beeld te brengen. Anders blijf je gewoon lullen en dat is geen kunst. Met kunst geef je het een abstractieniveau dat iedereen bereikt.”
Everaert: “Het is inderdaad een vak. Je hebt bij een opdracht vaak met gigantische verschillen in inzicht te maken. Niet alleen over visie en uitvoering, maar ook over efficiency, noodzakelijkheid en het kostenplaatje. Met Mothership proberen we aan beide partijen, de kunstenaar én de opdrachtgever, recht te doen. We nemen het vak serieus.”
De Man: “Daarin verschillen onze werelden enigszins. Met Stichting Nieuwe Helden werken we minder voor opdrachtgevers en starten we meestal zelf projecten op. Vervolgens moeten we de boer op en vragen: doe je mee? We gaan op zoek naar medecreatieven en opdrachtgevers. Mensen met soft skills. Creatieven die zichzelf goed durven te bevragen, dingen niet zomaar doen. Onafhankelijkheid en vrij denken is een schaars goed geworden. De wereld is heel erg gericht op efficiency, geld verdienen. Dat geeft ook vrijheid natuurlijk. Maar vrij denken blijft de kern.”
Is het (een gelukkig) toeval als er maatschappelijke kwesties worden bevraagd, of moet de kunstenaar dat als uitgangspunt nemen?
De Man: “Ja. Als kunstenaar moet je een boodschap hebben en daar gevolg aan geven.”
“Kunst waarvoor je niet gestudeerd hoeft te hebben,
maar die met het hart te begrijpen is.”
Jeroen Everaert
Everaert: “Precies. Daarom moet kunst ook communiceren. Wij proberen het verhaal te vertellen vanuit een project. Mijn missie is een grote groep mensen enthousiast krijgen voor kunst. De openbare ruimte is daarvoor enorm geschikt, maar daar is het publiek natuurlijk ook ontzettend divers. Onze kunst moet toegankelijk en begrijpelijk zijn. De meeste mensen kopen niet makkelijk een kaartje voor een museum. Dus brengen we de berg naar Mohammed en maken we kunst waarvoor je niet gestudeerd hoeft te hebben, maar die met het hart te begrijpen is. Ik kom zelf uit een arbeidersgezin en wil een brug slaan tussen alle verschillende werelden. Je verhaal is daarbij dus heel belangrijk. Als ik werk met studenten van de academie, dan druk ik hen altijd op het hart dat hun uitgangspunt niet kunst maken moet zijn, maar het vinden van je eigen stem.”
De Man: “Juist, als kunstenaar moet je gehoor geven aan de noodzaak diep binnenin jezelf en die serieus nemen en goed uitvoeren. Ik was een jaar of vijftien toen ik besloot te gaan luisteren naar dat ding in mij en creator te worden. Ik ging studeren aan de Hogeschool voor de Kunsten en deed de regieopleiding. De helft van de docenten was verschrikkelijk, de directeur zat aan de meisjes, maar de andere helft was inspirerend en maakte voor mij het verschil. Picasso zei: ‘Creëer de omstandigheid waarin jij jezelf kan zijn.’ En dat is precies waar het om draait.”
Everaert: “Je wilt aan het einde van je leven toch blij zijn met de keuzes die je gemaakt hebt?”
De Man: “Precies. De helft van de mensen is niet gelukkig met het werk dat ze doen. Je moet iets dieperliggends raken. De mens is geboren en gaat dood en is daartussenin op zoek. Daar is kunst voor nodig. Of het nu gaat om zingeving, energietransitie of economie: het zijn allemaal verhalen.”
Everaert: “Het maakt niet uit wat je doet, als je het maar vol overgave doet. Ik was altijd aan het bouwen en wilde naar de kunstacademie. Mijn vader vond het beter dat ik ging werken en ik luisterde naar hem. Maar wat kon ik? Niet veel, maar wel goed lullen. Dus ging ik ladders en trappen verkopen. Net zolang tot ik daarin de top had bereikt en me afvroeg: moet ik dit nog 35 jaar doen? Toen heb ik alsnog heel bewust de kunstacademie gedaan in de avonduren en ben ik kunstenaar geworden. Maar de eenzaamheid die daarbij hoorde, daar kon ik niet mee omgaan. Ik vond het vreselijk. Uiteindelijk ben ik met Mothership begonnen en daarin zit alles wat mij drijft: liefde voor de kunst, mijn missie om kunst onder de mensen te brengen en het bemiddelen tussen opdrachtgever en kunstenaar. Ik doe nu wat ik het liefste doe.”
“Mijn missie is om kunst onder de mensen te brengen.”
Jeroen Everaert
De Man: “Je bent JEROEN geworden. Als mensen vragen wie ik ben en wat ik doe, dan denk ik: wat wil je eigenlijk horen? Ik ben Lucas. Het gaat niet om telkens meer geld verdienen, ik heb simpelweg de noodzaak om bepaalde dingen te doen. Het gaat om de zoektocht naar je eigen rol in dit leven, in deze samenleving. Dus wat Jeroen deed, vanuit een toppositie naar iets onzekers, dat is stap 1 wat mij betreft: de noodzaak vinden in jezelf en daarvoor durven te gaan. Stap 2 is je afvragen: wat is mijn verhaal? Op onze website heb je een pagina ‘About us’. Elk jaar pas ik zelf die tekst aan. Wat is de essentie? Waarom doen we wat we doen? En dat verhaal evolueert. Ik snap elk jaar beter waar ik heen wil. Stap 3 is je afvragen aan wie je het verhaal wilt vertellen, en dat dan goed doen. Impactmeting is belangrijk: je moet checken of je verhaal landt.”
Everaert: “Het is vallen en opstaan. Van wat niet goed ging of niet is doorgegaan leer je het meest.”
De Man: “En heb jij nu gevonden wat je zoekt?”
Everaert: “Nee, we zijn continu in transitie. Ons werk gaat verder dan alleen kunst op een sokkel. Eén op de tien projecten is een eigen, zelf geïnitieerd project. De andere negen komen van opdrachtgevers.”
De Man: “We stelden al eerder vast hè, dat dat het grootste verschil is tussen ons dat wij onze meeste en grootste projecten zelf hebben opgestart. Toen ik me afvroeg in welke richting ik het moest gaan zoeken, vond ik dat lastig. De theaterwereld is óf het geijkte, óf het is zo experimenteel dat er niemand komt. Een van mijn docenten zei toen de wijze woorden: ‘daar moet je professioneel schijt aan hebben’. Het oudste beroep ter wereld is niet prostituee, dat is kunstenaar. Want als prostituee moet je kunnen acteren. Kunst zit in zoveel. En het zoeken is van alle tijden. Neem iets prozaïsch als beton. Is beton slecht? Ja. Wàs beton slecht? Nee. Alleen zijn er nieuwe inzichten, we bevragen de wereld om ons heen constant. De kunstenaar geeft uiting aan die vragen en vult de zoektocht in. Het leven gaat altijd tegen de mens zeggen: je bent niet in controle (je lief gaat weg, er komt een pandemie, noem maar op). Je afvragen wat waardevol is, dat doen filosofen en kunstenaars. Teruggrijpend naar dat zonnepark van in het begin: Jeroen zoekt naar een oplossing en naar waarde. Dat is een van de belangrijkste taken van de kunstenaar.”
Everaert: “Ja, je vraagt en luistert. Als je mensen serieus neemt, dan krijg je interactie. En dan kun je perspectief toevoegen.”
De Man: “En ook dat verandert. Iemand die goed is in zijn vak, luistert naar zichzelf en voegt waarde toe.”
“Mijn antwoord? Heb professioneel schijt.”
Lucas De Man
Kan en mag kunst vrijblijvend zijn of moet het een doel hebben? En in het verlengde daarvan: hoe ga je om met een ‘fout’ doel of ‘foute’ boodschap – en wie bepaalt dat?
Everaert: “Dat is heel persoonlijk, goed en fout. Maar je moet het altijd in de juiste context zien, bijvoorbeeld in de tijd. Sociale media maken het ‘bashen’ van mensen of hun werk wel makkelijker.”
De Man: “Mijn antwoord? Heb professioneel schijt. Een kunstenaar moet maken wat hij wil maken. Wat belangrijk is, is de dialoog erna. Stel dat er ophef ontstaat. Dan is de vraag: is het een goed kunstwerk geweest? Zo ja: super! Was het zo bedoeld? Zo nee: perfect, want het heeft een flink debat en een dialoog opgeleverd. Dus wat mij betreft moet een kunstenaar zich nooit inhouden. Zou ik een beeld van Piet Hein maken op drie plaatsen in de stad als ik die noodzaak voel? Ja hoor, absoluut. Maar je moet die noodzaak uitleggen. Door sociale media wordt het intenser. Ons beroep is wat mij betreft heel helder: alles wat er gebeurt in de maatschappij, daar moeten wij op reflecteren met onze kunst.”
Everaert: “Eens!”
De Man: “De huidige moraal, de nieuwe preutsheid, het ‘woke’ zijn: dat is wat mij betreft prima voor een kunstenaar. Daar ben je per definitie gevoelig voor. Moet je daar tegenaan schoppen? Yes please! Tegen kunststudenten zeg ik altijd: je verhaal vertellen is wat je het meest zult doen. Mijn persoonlijke doel is impact maken. Dat is mijn drive, de essentie van mijn vak en mijn leven. Dat is moeilijker geworden, er is meer tegenwind, maar die gaat ook sneller liggen.”
Everaert: “Gevoelige kwesties kunnen lastig zijn als je met opdrachtgevers te maken hebt. Maar weet je: nee heb je. Het gaat erom dat je ze meeneemt naar een ja, dat je ze het verhaal vertelt. Je moet incasseren en pareren om ten slotte te kunnen creëren. Dat zijn soms waanzinnig lange trajecten.”
De Man: “Het goede nieuws is dat je, vanaf dat je het verhaal bent gaan vertellen, al impact aan het maken bent. Het zaadje is geplant.”
Wat zijn voor jullie belangrijke maatschappelijke kwesties waar kunst een grote rol in zou kunnen spelen?
Everaert: “Vergroening van de stad, klimaatadaptatie, innovatie, gezondheid en bewustwording van hoe belangrijk groen is bij kinderen en volwassenen. Precies wat we met het Dobberend Bos doen. Het is de komende jaren op de Floriade te zien. Het is gebaseerd op het kunstwerk In search of habitus van Jorge Bakker en dreef vijf jaar in de Rijnhaven in Rotterdam. Het was en is wereldwijd in het nieuws. Zo groot kan je impact met kunst dus zijn.”
De Man: “Ik heb precies dezelfde ervaring met het Growing pavilion tijdens de Dutch Design Week. Dat leverde aandacht van de hele wereld op. De impact konden we letterlijk zien. Iedereen die we van tevoren aangezocht hadden voor participatie en nee had gezegd, stond in de rij na de DDW om te vragen of ze mochten meedoen. Ik heb er vier lezingen over gegeven en de stroom aan aanvragen stopte niet. Ook hier gaat het weer om een verhaal. Het grotere verhaal zelfs: een andere manier van landbouw, meer groen in de stad. Het is nu ook onderdeel van de komende Floriades: als concept van een huis waarvan je kunt oogsten. Een ode aan de kracht en schoonheid van bio-based materialen. Maar je moet de burgers meenemen en constant het verhaal vormgeven.”
Heeft kunst altijd al als vehikel gewerkt om de wereld vooruit te helpen?
De Man: “Tja, je geeft woorden aan vage ideeën en wensen die mensen hebben. Leonardo Da Vinci deed dat ook. De kunstenaar en de techniek: bevragen en zoeken. Anders denken en daar gevolg aan geven.”
“Er is verschil tussen impact maken en de wereld verbeteren.”
Lucas De Man
Wat zijn de volgende stippen op jullie horizon?
De Man: “Ik ben bezig met een project over kinderarmoede. Geen idee hoe dat gaat lopen, maar je komt zover als je komt. Het moment dat je niet gelooft dat je impact kunt hebben, ben je cynisch geworden. Want weet je, je verhaal komt altijd bij minstens één iemand terecht. Mijn missie is dan al geslaagd. En vergeet niet: er is verschil tussen impact maken en de wereld verbeteren. Het een heb je meer in de hand dan het ander.”
Everaert: “Wat ons betreft: ik wil graag nog vaker eigen projecten ontwikkelen. Dan doen we er maar iets langer over. Verder gaan we onze knowhow nog meer inzetten, bijvoorbeeld om minder hakken in het zand te krijgen voor energietransitie. In maatschappelijk lastigere tijden is het vaak het drukst bij ons.”
“Kunstenaars zijn er om de schoonheid van
het twijfelen en zoeken vorm te geven.”
Lucas De Man
De Man: “Het is dus opnieuw de consequentie volgen van wat je aan het doen bent. Je moet zelf altijd open blijven staan voor wat er op je afkomt en de risico’s nemen die daarbij horen. Als je een goed verhaal hebt en je gaat er professioneel voor, dan kom je een heel eind. Ik geloof dat je met kunst altijd impact maakt. Maar je hebt geen controle over je impact. Net zo min als over een pandemie of de economie. In tijden van angst heb je veel meer de behoefte om controle te hebben. Wij kunstenaars zijn er om de schoonheid van het twijfelen en zoeken vorm te geven. Zoek in die twijfel. Het delen van die zoektocht en verhalen is belangrijk, daar heeft de kunst een belangrijke rol in te spelen.”
Everaert: “Dat is heel waar. Wij zijn vrij en onafhankelijk. Zet ons, kunstenaars, aan tafel en laat ons meezoeken en -denken.”
De Man: “Oók in de kunstwereld zelf. We zitten overal mee aan tafel, behalve in ons eigen kunstwereldje. Het bevragen van structuren is belangrijk. Ook in ons eigen vak! Dat kan mensen die leeggetrokken zijn energie geven.”
Nog een laatste belangrijke vraag of tip aan elkaar..?
Everaert: “Lucas, blijf spelen, blijf kind en blijf je verwonderen.”
De Man: “Afgesproken. Vergroot jij dan die 10% en maak nog meer eigen projecten!”
Dit artikel verscheen in Fanzine #4, deze lees je hier.
Tekst: De Caluwé Tekst
Het LinC Brabant programma start in mei 2021! Hieronder in het kort de inhoud van en praktische informatie over dit programma voor professionals in de culturele sector binnen de provincie Brabant die willen groeien in hun zakelijk leiderschap. Het is een spin-off van het landelijke programma en richt zich op talentvolle, innovatieve zakelijk leiders. Alle informatie kun je hier vinden.
Tijdens het programma van één jaar, dat in mei 2021 start, werken we intensief aan diverse thema’s: persoonlijk leiderschap als zakelijk leider, waardecreatie en impact, innovatie en verandering, financiën en business planning, partnerschappen en public affairs; waarbij we de verbinding maken van het culturele veld naar de samenleving in al haar facetten.
Voor wie?
Je hebt minimaal vier jaar relevante werkervaring en je wilt je skills op het gebied van zakelijk leiderschap ontwikkelen. Je werkt in de culturele sector binnen de provincie Brabant of wil graag een carrièreswitch maken naar het culturele veld. Je hebt de ambitie en potentie om de sector te veranderen en vernieuwen door er actief aan bij te dragen. Je hebt een HBO of universitaire opleiding gedaan of hebt een vergelijkbaar denk- en werkniveau.
Samenwerking
De uitvoering van het programma is in handen van de Universiteit Utrecht (USBO) in samenwerking met Breda University of Applied Scienses, Tilburg University, Brabant C en Kunstloc Brabant.
Aanmelden
LinC Brabant bestaat uit maximaal 20 deelnemers. Bij de selectie van de groep streven we naar een zo divers mogelijke samenstelling.
Interesse? Aanmelden kan tot 22 maart 2021 via deze link.
Vragen?
Heb je nog vragen over je aanmelding of andere zaken? Kijk voor aanvullende informatie op de website van Universiteit Utrecht of neem vrijblijvend contact met ze op via LinC@uu.nl of bel naar 030-2538971 (departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap – USBO). Zij helpen je graag.
Laat je meeslepen in een weergaloos theaterspektakel
ZODIAC de musical neemt je mee naar een toekomstbeeld dat dichterbij is dan je denkt. Door het gebruik van drones en de indrukwekkende 360°C projecties op het koepelgewelf word je door het verhaal omringd en voel je je onderdeel van het universum. Of, zoals een van onze bezoekers het zei: “Dit was niet kijken naar een voorstelling, dit was er onderdeel van zijn, er middenin zitten!”
Het verhaal
Het jaar 2031. Onze planeet is er slecht aan toe. Het universum heeft ‘het experiment Aarde’ opgegeven en de dierenriem – de zodiac – daagt de dappere Boogschutter uit om naar de aarde af te dalen. Zijn opdracht? De vier elementen, VUUR – AARDE – LUCHT – WATER, terugvorderen op de mens. Daar aangekomen ziet Bo de wereld echter al snel met andere ogen en ontdekt hoe mooi het eigenlijk is om mens te zijn. Lukt het hem om de planeet en de mensen waarvan hij is gaan houden alsnog te redden?
Een actueel en relevant verhaal voor jong en oud, vol spanning, humor én romantiek – want je kunt een planeet wel redden, zonder liefde is hij alsnog reddeloos verloren. Met onder andere René van Kooten, Samir Hassan en Dominique de Bont.
Veilig, zonder testen en nu met zomervoordeel
Slechts tijdelijk te zien in de iconische Koepel van Breda. Veilig, zonder testen. En nu met zomervoordeel: in augustus profiteer je nog van €10 voordeel op je tickets! Of zelfs van 20% vanaf 4 personen. Mis het niet, tot snel!
Ga naar de website voor alle informatie, schrijf je in voor de nieuwsbrief of boek direct je tickets. Je kunt ook heerlijk lunchen of dineren in het ZODIAC Zero Waste Restaurant: lees hier meer.
Erwin Wurm, fotografie: Gert van van Rooij
STATIONS
Met STATIONS blikt Lustwarande terug op 20 jaar exposities in park De Oude Warande in Tilburg, het best bewaarde sterrenbos van Nederland. Een zomer lang tonen 12 gerenommeerde, internationale kunstenaars, die al eerder deelnamen aan Lustwarande, er speciaal voor de tentoonstelling gemaakte kunstwerken. De sculpturen interacteren op allerlei manieren met de natuur en met het bos.
Deelnemende kunstenaars
Aan STATIONS nemen onder anderen deel: Monica Bonvicini (IT), Tom Claassen (NL), Michel François (BE) & Douglas Eynon (UK), Gereon Krebber (DE), Mark Manders (NL), Navid Nuur (IR), Ugo Rondinone (CH), Thomas Rentmeister (DE), Maria Roosen (NL), Marien Schouten (NL), Erwin Wurm (AU).
BRIEF ENCOUNTERS – 3 event sculptures
Als gevolg van de pandemie kon er in 2021 slechts één editie van Brief Encounters gepland worden. De mei-editie is komen te vervallen. De september-editie presenteert drie event sculptures die indirect corona-aspecten aan de orde stellen, al zijn ze niet vanuit dat perspectief geconcipieerd.
Deelnemende kunstenaars:
Malin Bülow (SE)
DAY Collective (PL/RU)
David Rickard (NZ)
Curatoren: Chris Driessen & Steven Vandervelden (directeur STUK en Playground, Leuven)
Bij Brabant C staat transparantie in het aanvraagproces centraal. Daarom zijn de pitches van aanvragers normaliter openbaar voor alle geïnteresseerden. De pitches vinden online via Zoom plaats. Er kunnen 4 personen als publiek deelnemen aan deze pitch. Aanmelden kan door een mail te sturen naar info@brabantc.nl je ontvangt een uitnodiging om deel te nemen zodra je bent geselecteerd.
Op maandag 27 september 2021 wordt het project t ‘Shift Talks’ van Stichting Huis73 ’s-Hertogenbosch en omstreken gepresenteerd voor de Adviescommissie van Brabant C. Voor deze pitch is de volgende Adviescommissie samengesteld:
Jorn Konijn (voorzitter)
Ruth Giebels
Arend Hardorff
Laura Hondebrink
Otto van der Meulen
Robbert van der Stelt
Tien dagen gevuld met het circus van nú verspreid over internationale voorstellingen vol spektakel, acrobatiek en humor. Festival Circolo 2021 biedt een fantastisch avontuur in de groene oase van het Leijpark. Tijdens de herfstvakantie stromen de tenten vol voor puntje-van-de-stoel-bravoure en adembenemende acrobatiek.
Aftermovie 2019
Zie hier de aftermovie van Festival Circolo 2019. Een inkijkje toen we voor het eerste de de Tilburgse Theaters mochten bestormen met ons programma. Volgend jaar mogen we weer!
Kijk voor alle informatie en meest recente updates op de website van onze partner.
Projectplan
